Jak było?
Od kilku tygodni tematem numer jeden w agencjach pracy oraz pośród pracowników w nich
zatrudnionych są zmiany w przepisach o zatrudnianiu cudzoziemców. Dwie ważne ustawy opuściły
Sejm, lekko skorygowane zostały przez Senat, a następnie podpisane zostały przez Prezydenta RP,
by finalnie wejść w życie od 01.06.2025. Jakie zmiany w praktyce zostaną wprowadzone od
czerwca?
Tekst ustaw to oczywiście setki stron, jednak jest wśród nich zapis, który dla przeciętnego
pracownika może okazać się kluczowy. Dla porządku warto jednak w kilku słowach opisać, jak to
wyglądało dotychczas. Zacznijmy od tego, że temat dotyczy cudzoziemców spoza Unii
Europejskiej, którzy pracują na terenie Polski. Obywatele takich krajów jak Ukraina, czy Filipiny
bardzo często korzystają z Agencji Pracy Tymczasowej, z Agencjami podpisują umowy (najczęściej
są to umowy zlecenie), a następnie kierowani są do pracy do tzw. pracodawców użytkowników.
Pracodawcy użytkownicy to często firmy produkcyjne, czy budowlane. Taki stan rzeczy
funkcjonuje od lat, przy generalnej satysfakcji wszystkich stron. Problem od lat pojawiał się w
momencie, gdy okres zatrudnienia cudzoziemca przekraczał 18 miesięcy. Już w 2004 roku zaczęły
funkcjonować w Polsce przepisy mówiące o tym, iż okres pracy pracownika tymczasowego u
jednego pracodawcy użytkownika nie może przekroczyć 18 miesięcy w ciągu 36 następujących po
sobie miesięcy. Reguła ta dotyczyła wyłącznie sytuacji, kiedy do pracodawcy użytkownika
pracownik tymczasowy skierowany był przez Agencję Pracy Tymczasowej. Ta wymuszona
przepisami prawa „tymczasowość” miała pozwolić państwu na większą kontrolę nad rynkiem pracy
tymczasowej. Cudzoziemcy zwykle nie byli zadowoleni z takich rozwiązać, zmuszało ich to do
rotacji i częstego zmieniania miejsca pracy. Kłopotliwe było to również dla agencji oraz samych
pracodawców użytkowników. Rozwiązaniem problemu stał się tzw. outsourcing pracowniczy.
Cudzoziemcy kierowani byli do pracodawców użytkowników przez firmy niebędące agencjami
pracy. Ustawa z 2004 roku nie zabraniała tego procederu, a sam outsourcing pracowniczy bazował
na regule – co nie jest prawem zakazane, jest dozwolone. Dzięki takim rozwiązaniom cudzoziemcy
mogli pracować w jednej fabryce przez kilka lat, co satysfakcjonowało prawie wszystkich.
Jak będzie?
Prawie…
Satysfakcja cudzoziemca, firmy powierzającej pracę oraz pracodawcy użytkownika pomijała interes
państwa. Kontrolowanie rynku pracy tymczasowej przy jednoczesnym rozkwicie usług
outsourcingu pracowniczego było niemożliwe. Stąd właśnie pojawienie się nowych ustaw w 2025
roku, które w sposób bezpośredni definiują, że jedynym podmiotem, który może powierzać pracę
cudzoziemcowi jest Agencja Pracy Tymczasowej. W ten sposób okres zatrudnienia przez
maksymalnie 18 miesięcy w ciągu 36 następujących po sobie miesiącach u jednego pracodawcy
użytkownika powrócił. Co więcej można stwierdzić, że outsourcing pracowniczy został oficjalnie
zdelegalizowany.
Nowe zasady wejdą w życie od 01.06.2025. Niestety skutkować to może sytuacjami, że
cudzoziemcy stracą swoje miejsce pracy z dnia na dzień tylko ze względu na przekroczone ustawą
terminy. Co ważne, szybka zmiana Agencji Pracy Tymczasowej na inną nie rozwiąże problemu.
Istotny jest bowiem czas pracy u pracodawcy użytkownika.
Ocenę pozostawmy na potem…
Trudno oceniać nowe przepisy, jeszcze przed ich praktycznym wejściem w życie. Niewątpliwie
mamy jednak do czynienia z sytuacją, kiedy przepisy prawa nie dostosowują się do realiów i
sztucznie narzucają swoje reguły. A powinno być chyba odwrotnie.