Początek kariery zawodowej to moment, w którym każdy przyszły pracownik powinien zapoznać się z formami zatrudnienia, jakie obowiązują w porządku prawnym danego kraju. Porównując oferty naszych potencjalnych pracodawców warto zwrócić uwagę, jaką formę zatrudnienia nam proponują. Być może nie każdy proponowany nam rodzaj umowy spełni nasze oczekiwania.
W Polsce pomiędzy pracodawcą, a pracownikiem najczęściej zawierane są:
– umowa o pracę
– umowa zlecenie
– umowa o dzieło
– b2b
Poniżej przedstawiamy krótką charakterystykę każdej z nich. Jedno jest pewne – nie można już na starcie zrażać się do formy proponowanej przez firmę umowy. Minęły już czasy, kiedy „umowy śmieciowe” dbały wyłącznie o interes firm całkowicie zaniedbując interes i potrzeby pracownika.
1. Umowa o pracę.
To rodzaj umowy, której zasady zawierania zdefiniowane są w Kodeksie Pracy. Uchodzi za umowę, która daje pracownikom najwięcej przywilejów i praw pracowniczych. Jest jednak kosztowna zarówno dla pracownika jak i pracodawcy. Pracodawca zobowiązany jest w jej przypadku do odprowadzania kompletu składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz podatku PIT. Pracując w ramach umowy o pracę przysługuje nam prawo do urlopu wypoczynkowego – 20 lub 26 dni rocznie, w zależności od stażu pracy. To daje tej umowie dużą przewagę nad pozostałymi wymienionymi powyżej. Mamy tutaj prawo do skorzystanie z L4 – świadczenia wypłacanego nam na wypadek choroby. Umowa o pracę jasno definiuje nam okres zatrudnienia. Może zostać zawarta również na czas nieokreślony, jednak co ważne, w obu przypadkach pracodawca, chcący zakończyć z nami współpracę, zobowiązany jest do wskazania jasnych powodów zakończenia naszego kontraktu. Nie bez znaczenia jest tutaj również okres wypowiedzenia – to czas, w ramach którego możemy skupić się na poszukiwaniu nowego zajęcia (oczywiście stale wykonując naszą pracę). I wreszcie limity odnośnie ilości godzin pracy w miesiącu, również niespotykane w pozostałych formach zatrudnienia.
2. Umowa zlecenie
Równie popularną formą zatrudnienia w Polsce jest umowa zlecenie, zdefiniowana przez Kodeks Cywilny. Aktualnie firma, z którą współpracujemy w ramach umowy zlecenie, zobowiązania jest do opłacania wszystkich składek społecznych poza składką chorobową oraz standardowo podatek PIT. Składka choroba ma charakter fakultatywny – możemy zgłosić naszemu zleceniodawcy, by ją odprowadzał, drobnym kosztem naszego wynagrodzenia oczywiście. Bez składki chorobowej nie będziemy mieć prawa do świadczenia L4. Na wypadek choroby pozostaniemy w takim razie bez wynagrodzenia. Umowy zlecenie nie określają limitu godzin pracy w miesiącu. To informacja dla jednych dobra, dla innych przeciwnie. Będziemy zadowoleni w momencie, kiedy w krótkim czasie przepracować chcemy jak największą ilość godzin, np. podczas 2 miesięcznej wizyty w kraju w celach wyłącznie zarobkowych. Ten typ umowy nie definiuje nam okresu zatrudnienia, bez większych problemów i podawania istotnych przyczyn będzie można nas zwolnić. Umowa zlecenie to świetna propozycja dla studentów – w ich przypadku zleceniodawca nie jest zobowiązany do opłacania składek społecznych i zdrowotnych do ZUS (ubezpieczenie zdrowotne student uzyskuje ze swojej uczelni). Wynagrodzenie studenta będzie zatem wyraźnie wyższe od wynagrodzenia osób, które się nie uczą.
3. Umowa o dzieło
Umowa o dzieło to specyficzny typ umowy, której podstawą prawną również jest Kodeks Cywilny. Przede wszystkim istotny jest przedmiot umowy. Umowa o dzieło może zostać zawarta tylko w sytuacji, kiedy przedmiotem umowy jest zlecenie incydentalne, nie może mieć ciągłego charakteru. Dla przykładu, umowę o dzieło może zawrzeć osoba, która dla swojego zleceniodawcy wykonuje przez okres 3 tygodni firmową stronę internetową. Przedmiotem umowy nie powinna być np. praca przy taśmie produkcyjnej w fabryce części samochodowych. Umowa o dzieło wyłącza zleceniodawcę z obowiązku opłacania składek społecznych i zdrowotnych. Zleceniobiorca będzie miał do opłacenia wyłącznie podatek PIT, tym samym pozbawiony będzie wszelkich przywilejów pracowniczych, jak urlopy, świadczenia L4 czy okresy wypowiedzenia umów. To forma współpracy dedykowana raczej freelancerom, którzy jednocześnie wykonują zlecenia dla wielu firm.
4. B2B
Tutaj absolutnie nie możemy mówić o relacji pracownik – pracodawca. B2B to nic innego jak założenie własnej działalności gospodarczej i podpisanie umowy współpracy z drugą firmą. Po wykonaniu zlecenia możemy wystawić standardową fakturę VAT. To forma współpracy absolutnie nie przeznaczona dla każdego. Własna działalność, to nasze własne troski o opłacanie składek do ZUS, wyliczanie podatków, wszelką dokumentację księgową. W tym momencie wiele osób rezygnuje z zamiarów współpracy w ramach B2B. Być może przedwcześnie, ponieważ finansowo umowa współpracy w ramach własnego biznesu może wypadać dla nas korzystniej. W pierwszym okresie działalności składki, jakie musimy odprowadzać do ZUS, wyliczane są na preferencyjnych warunkach, w zakresie podatku dochodowego mamy do wyboru kilka form rozliczania niedostępnych dla „kodeksowych” umów, a dokumentację księgową za bardzo niewielkie pieniądze może dla nas poprowadzić zaprzyjaźniony księgowy. Przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu współpracy B2B konieczna jest jednak dokładna analiza i szczegółowe rozważenie wszystkich plusów i minusów takiej aktywności zawodowej.
Po tym krótkim artykule możemy już nieco pewniej rozpocząć przeglądanie ofert pracy. Pamiętajmy, że każde rozwiązanie ma swoje „za” i „przeciw” i tylko my sami jesteśmy w stanie oszacować, które będzie dla nas bardziej komfortowe i korzystne finansowo.
Good